Series chuyên đề đồng phân hình học

Thông thường cứ nhắc đến đồng phân hình học nhiều người lại nghĩ tới đồng phân cis-trans theo kiểu thói quen.

Tuy nhiên nhiều trường hợp không thể gọi theo cách của đồng phân cis-trans, mà phải gọi theo kiểu đồng phân Z-E. Hiện tại đồng phân Z-E có thể áp dụng cho đại đa số các trường hợp của đồng phân hình học. Để hiểu rõ hơn về các dạng của đồng phân hình học, mình sẽ phân loại đồng phân hình học theo các dạng sau đây:

Phân loại đồng phân hình học theo các hệ danh pháp và theo các trường hợp cụ thể

Phân loại đồng phân hình học theo hệ danh pháp cis-trans (đồng phân cis-trans)

1. - Danh pháp cis-trans của nối đôi
     + Đồng phân hình học Hệ một nối đôi
     + Đồng phân cis-trans hệ đa nối đôi
     + Đồng phân hình học của hệ nhiều nối đôi liên tiếp
     + Đồng phân hình học trong hệ thống ethylen phức tạp
   - Danh pháp của các hệ vòng (gọi theo cis-trans hoặc R-S nếu có)
2. Hệ danh pháp Z-E
   - Cách gọi tên theo danh pháp E-Z
   - Quy tắc Cahn-Ingold-Prelog
3. Hệ danh pháp syn-anti
   Trong hệ danh pháp syn-anti nói đến có thể kể đến các trường hợp đồng phân hình học của các nhóm chất cụ thể ở bên dưới. Có thể gọi chúng theo danh pháp syn-anti hoặc cis-trans, Z-E cụ thể các xem ở từng trường hợp để biết cách gọi danh pháp cho hợp lý.
   - Đồng phân hình học của oxim
   - Đồng phân hình học của các Nitron
   - Đồng phân hình học của các Phenyl hidrazon và semicarbazon
   - Đồng phân hình học của hợp chất có nối đôi N=N
      + Các Diazoat
      + Các Diazocianua
      + Azobenzen
      + Azoxibenzen
4. Đồng phân hình học của hệ vòng cầu
5. Đồng phân erythro và threo
6. Đồng phân ngoài - trong (out-in isomerism)

Bài viết được biên soạn tỷ mỹ, tham khảo nhiều tài liệu và cũng theo ý kiến giải thích cá nhân của riêng tác giả, hy vọng các bạn thấy hứng thú. Các bài viết không chỉ nói về một vấn đề là phân loại, đó là cả vấn đề giải thích về cấu hình không gian, và tại sao lại gọi tên như vậy.

Bài viết có thể còn thiếu sót, mình hy vọng sẽ đóng góp ý kiến để nó hoàn thiện hơn.